Επιλογή ταινιών με εκπαιδευτικό περιεχόμενο

Σττη συνέχεια της ενασχόλησης μου με τον κινηματογράφο στη διδασκαλία παρατίθεται μία ενδεικτική λίστα με ταινίες με θέμα την εκπαίδευση γενικότερα.

1. Ο κύκλος των αυτοκρατόρων, μια ταινία για έναν καθηγητή Ιστορίας που προσπαθεί να διδάξει όσο καλύτερα μπορεί τους μαθητές του διδάσκοντάς τους παράλληλα και αξίες και στάσεις. Ώσπου η άφιξη ενός νέου μαθητή θα του ανατρέψει τον γνωστό του κόσμο έως τώρα.
2. Freedom Writers, μια αληθινή ιστορία για μια καθηγήτρια στην Αμερική η οποία προσλαμβάνεται σε ένα σχολείο και έχει να αντιμετωπίσει ένα χωρισμένο-μειονοτικό-επιθετικό μαθητικό πληθυσμό από διαφορετικές φυλές και εθνικότητες με πολλά προβλήματα βίας, ανεργίας κλπ. Προσπαθεί πολύ να τα καταφέρει ώσπου της έρχεται η ιδέα να βάλει τους μαθητές της να γράψουν ένα ημερολόγιο.
3. Τα παιδιά της χορωδίας, γαλλική ταινία που μας ξετυλίγει την ιστορία σε ένα οικοτροφείο αρρένων με πρωταγωνιστές τον νέο επιστάτη του σχολείου, τους μαθητές (ο καθένας με τα ταλέντα του) και τον Διευθυντή. Η φράση “action-reaction” τα λέει όλα για την παιδαγωγική του Διευθυντή.
4. Ανάμεσα σε τοίχους, (2008) γαλλική ταινία με κεντρικό θέμα ένα δημόσιο σχολείο στο Παρίσι και τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι εκπαιδευτικοί. Βρισκόμαστε σε μια τάξη μαθητών γύρω στα 13 με 15, στη Γαλλία, και καθηγητής είναι ο Φρανσουά, ο οποίος καλείται να αντιμετωπίσει διάφορες νοοτροπίες, κουλτούρες, χούγια από παιδιά που προέρχονται από διαφορετικές χώρες, θρησκείες, ηλικίες και έχουν διαφορετικές συνήθειες. Αυτό που διαχωρίζει το Φρανσουά από τους υπόλοιπους καθηγητές είναι η ειλικρίνειά του. Τους τη λέει, αλλά ταυτόχρονα τους σέβεται, τους κάνει πλάκα και ταυτόχρονα προσπαθεί να τους καταλάβει.
5. Ο κύκλος των χαμένων ποιητών, κλασσική ταινία με τον Ρόμπιν Γουίλιαμς σαν καθηγητή να διδάσκει ποίηση σε ένα κολλέγιο αρρένων. “Captain, oh my captain”. “Oh captain, my captain!”. Μια ομάδα εφήβων, με οδηγό την ποίηση τολμούν να αναζητήσουν τον προσωπικό τους βηματισμό, με τον οποίο θα διασχίσουν τη ζωή και θα παραμείνουν όρθιοι. Προστάτης τους μέχρι την ελευθερία, ένας καθηγητής () που εκτός από τις γνώσεις των σχολικών εγχειριδίων, αναλαμβάνει αυτοβούλως να τους εκπαιδεύσει πως να στέκονται στο ύψος όλων εκείνων, που δεν μετριούνται με μηδενικά και προεξαργυρωμένες βραβεύσεις, αλλά με όνειρα και πίστη.
6. Ο ξεχωριστός κύριος Χάντινγκ, ένας ξεχωριστός μαθητής, οι κολλητοί του και δύο καθηγητές, ένας μαθηματικός και ένας ψυχολόγος να τον διεκδικούν ο καθένας για τους δικούς του λόγους.
7. Το χαμόγελο της Μόνα Λίζα Με την Τζούλια Ρόμπερτς. Η Κάθριν Γουάτσον είναι μία καθηγήτρια που αφήνει το αγόρι της και τη ζωή της στο Λος Άντζελες για να διδάξει στο Γουέλσλι, ένα συντηρητικό, ιδιωτικό κολέγιο θηλέων στη Μασαχουσέτη των Ηνωμένων Πολιτειών το 1953. Η Γουάτσον ενθαρρύνει τις σπουδάστριες να γίνουν καριερίστες. Θέλει οι μαθήτριές της να γίνουν ηγέτες του κόσμου και όχι απλές νοικοκυρές. Χρησιμοποιεί μοντέρνα τέχνη για να δείξει ότι δε χρειάζεται να ακολουθήσουν το γυναικείο στερεότυπο. Πιστεύει ότι οι γυναίκες μπορούν να κάνουν πολλά περισσότερα πράγματα από το να είναι μόνο σύζυγος και μητέρα. Η δουλειά της όμως έρχεται σε αντίθεση με τις μεθόδους του κολεγίου και οι συντηρητικές γυναίκες που διευθύνουν το σχολείο της προτείνουν να μείνει μόνο στις διδακτικές της αρμοδιότητες και να μην προσπαθεί να εκφράσει τις φιλελεύθερες απόψεις της στις μαθήτριες. Την απειλούν ότι μπορεί να χάσει τη δουλειά της.
8. Επικίνδυνα μυαλά, με την Μισέλ Πφάιφερ, μια πρώην πεζοναύτης που πραγματοποιεί το όνειρό της να διδάξει σε γυμνάσιο. Διορίζεται σε σχολείο του Λος Άντζελες και ξεπερνά τους τύπους του εκπαιδευτικού συστήματος, για να πλησιάσει τους μαθητές της, την πλειοψηφία των οποίων αποτελούν παιδιά με προβλήματα, από τις κατώτερες κοινωνικά τάξεις. Η ταινία αυτή παρουσιάζει ένα σχολείο με προβληματικούς μαθητές.. Σας προτείνουμε να δείτε την ταινία, γιατί μας δείχνει πως αλλάζουν τα παιδιά στην εφηβεία όταν βρεθούν καθηγητές που τολμούν να τους μιλήσουν σε γλώσσα που καταλαβαίνουν. Είναι μια ταινία με πολύ αγωνία και χιούμορ.
9. Νιώσε το ρυθμό, με τον Αντόνιο Μπαντέρας. Ο Pierre Dulaine είναι χορευτής και ιδιοκτήτης μια σχολής χορών πίστας στη Νέα Υόρκη, όπου φοιτούν πλουσιόπαιδα. Ένα βράδυ, γίνεται τυχαία μάρτυρας ενός περιστατικού βανδαλισμού από κάποιους μαθητές κι αποφασίζει να γίνει εθελοντής δάσκαλος χορού στο λύκειό τους με σκοπό να τους βοηθήσει με τον τρόπο του. Η δύσπιστη διευθύντρια του σχολείου του αναθέτει μια ομάδα τιμωρημένων μαθητών με προβλήματα συμπεριφοράς. Αυτοί αρχικά τον αντιμετωπίζουν με χλευασμό, αλλά τελικά καταφέρνει να τους κινήσει το ενδιαφέρον, προτρέποντάς τους να λάβουν μέρος σ’ έναν διαγωνισμό χορού.
10. Η ζούγκλα του μαυροπίνακα (1955), του Ρίτσαρντ Μπρουκς το φαινόμενο του «στιγματισμού» και κοροϊδίας μαθητών από συμμαθητές τους είναι συχνό στα σχολεία, σύμφωνα με έρευνες. Στην ταινία είναι ο μοναδικός που φοράει γυαλιά μέσα στην τάξη. Οι συμμαθητές του τον έχουν «στιγματίσει» γι΄ αυτήν την απλή εξωτερική διαφορά του σε σύγκριση με τους υπολοίπους. Τον κοροϊδεύουν και τον εξευτελίζουν φωνάζοντάς τον «γυαλάκια». Άλλοι τον αποκαλούν «τζαμαρία». Κάποιοι μάλιστα τον έχουν αποκλείσει από την παρέα.
11. Το κύμα (2008), του Dennis Gansel. Οταν συνειδητοποιεί, ότι οι παραδοσιακές μέθοδοι διδασκαλίας της Ιστορίας, προκαλούν αφόρητη ανία στους μαθητές του, ένας νεαρός καθηγητής, προτείνει την εφαρμογή ενός ιδιότυπου πειράματος, που προβλέπει συγκρότηση μιας ελίτ με μυστικούς κώδικες, σκληρή πειθαρχία και υψηλούς στόχους. Οι μαθητές θα οδηγήσουν το πείραμα σε απόλυτη επιτυχία και, χωρίς να το καταλάβουν, θα αρχίσουν να υποκύπτουν στη διακριτική γοητεία του φασισμού. Η ταινία αποδεικνύει την καταστροφική δύναμη της επιβαλλόμενης πειθαρχίας.
12. Τα 400 χτυπήματα (1959), του Φρανσουά Τρυφώ. Μια ταινία ύμνος στη εφηβεία, τα πάθη και την αθωότητα της που την συνοδεύουν, που στρέφεται ενάντια σε κάθε εξουσιαστικό μηχανισμό, χωρίς να καταλήγει στον εύκολο διδακτισμό και δίχως να κλείνεται σε κάποιο ιδεολογικό σχήμα.
13. Στον κύριο μας με αγάπη (1967), με τον Σίντνευ Πουατιέ. Μη μπορώντας να βρει δουλειά ως μηχανικός, ο Mark Thackeray αποφασίζει να εργαστεί προσωρινά ως καθηγητής σε μια τάξη στο East End του Λονδίνου.Έχοντας να αντιμετωπίσει τη δύστροπη συμπεριφορά των μαθητών του, θα προσπαθήσει να τους μάθει να σέβονται τους συνανθρώπους τους αλλά κυρίως τον εαυτό τους. Γρήγορα θα καταλάβει ότι οι μαθητές του χρειάζονται ένα διαφορετικό είδος εκπαίδευσης από αυτό ενός εγχειριδίου. Ότι χρειάζονται να επικοινωνήσουν μαζί του και μεταξύ τους σαν ενήλικοι. Να μιλούν για θέματα που έχουν απορίες. Να μην χρησιμοποιούνται από τον καθηγητή στα πλαίσια μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας που αναπαράγει σχέσεις εξουσίας, για να μπορέσουν τα άγρια νιάτα, τα αλητάκια και τα “παλιοθήλυκα” να εξελιχθούν σε ώριμους ενηλίκους που μπορούν και σκέφτονται.
14. Μαντανάγιο (1967), του Ακίρα Κοροσάβα. Ένας υπέργηρος δάσκαλος ζει πανευτυχής με τη γυναίκα του σε μια «καλύβα» ελάχιστων τετραγωνικών μέτρων. Η καλύβα είναι περιτριγυρισμένη από μικρό κήπο και το νεράκι ενός ποταμού ρέει ήσυχα στο τοπίο. Οι μαθητές του δεν τον έχουν ξεχάσει, αλλά τον επισκέπτονται συχνά γεμάτοι δώρα, όμως εκείνος είναι ευχαριστημένος με τα ελάχιστα! Κάθε χρόνο, οι μαθητές διοργανώνουν μια μικρή γιορτή για τα γενέθλια του σοφού δάσκαλου.
15. Τα παιδιά της χορωδίας (2004), του Κριστό Μπαρατιέ. Βρισκόμαστε στη Γαλλική επαρχία, και συγκεκριμένα, στο Fond de l’ Etang, σχολείο για τα ατίθασα και ορφανά αγόρια. Στα μέσα του 20ου αιώνα, διευθυντής είναι ο αυστηρός κύριος Ρασίν, μότο του οποίου είναι το “Δράση – Αντίδραση”, ότι, δηλαδή, κάθε αταξία θα ακολουθεί μια σκληρή τιμωρία. Φυσικά, η απειλή δεν έχει κανένα απολύτως αποτέλεσμα στους μικρούς μαθητές. Γι’ αυτό, θα καταφθάσουν ενισχύσεις. Η άφιξη του δασκάλου και μουσικού Ματιέ, το 1949, θα ανατρέψει τα πάντα στο σχολείο. Ο ευγενικός δάσκαλος βλέπει σε κάθε παιδί ένα σύνολο άπειρων δυνατοτήτων, σε αντίθεση με το διευθυντή του σχολείου.
16. Εάν (1968), του Λίντσευ Άντερσον. Σε ένα δημόσιο σχολείο στη Βρετανία, που ζουν εσωτερικοί οι μαθητές του, ο τρόπος εκπαίδευσης και επικοινωνίας με τα παιδιά είναι καθ’ όλα βάρβαρος και ακατανόητος: οι ιεραρχίες του, ο τρόπος διδασκαλίας του, και η εν γένει στάση του, έχουν να κάνουν περισσότερο με στρατό παρά με σχολείο. Βλέπουμε το λεπτομερές μωσαϊκό του παραλογισμού ενός συστήματος εκπαίδευσης, την αλόγιστη βία που χρησιμοποιεί, την αντίδραση των πιο ανήσυχων πνευμάτων του και την, εντέλει, αιματηρή εξέγερση τους. Η τελευταία σκηνή, από τις πλέον χαρακτηριστικές του κινηματογράφου,
17. Ούτε ένας λιγότερος (1999), του Ζανγκ Γιμού. Σ’ ένα χωριό ξεχασμένο από τον θεό, ο δάσκαλος θα πρέπει να φύγει για ένα μήνα και στο πόδι του αφήνει μια 13χρονη απόφοιτο… δημοτικού. Μα της εξηγεί καλά: “Θα πληρωθείς μόνο όταν γυρίσω κι έχεις καταφέρει να κρατήσεις όλους μου τους μαθητές. Δε θέλω ούτε έναν λιγότερο». Η μικρή μπαίνει στην τάξη και γράφει το μάθημα στον πίνακα. Λέει στους μαθητές να το αντιγράψουν, αλλά βλέποντας ότι ο καθένας κάνει ό,τι θέλει βγαίνει από την αίθουσα και κάθεται μπροστά στην πόρτα για να μη φύγει κανείς. Όμως, όπως ακούγεται και μέσα στο φιλμ “τη σήμερον ημέρα είναι πιο δύσκολο να κρατάς τα παιδιά στο σχολείο από το να τα διδάσκεις”. Και αρχίζουν οι διαρροές.
18. Μάθε παιδί μου γράμματα (1981), του Θόδωρου Μαραγκού. Θέμα της ταινίας, η μόρφωση των νέων στην Ελλάδα μέσα από την ιστορία μιας μικρής ορεινής πόλης που μαραζώνει τις τελευταίες δεκαετίες μετά τον πόλεμο λόγω της εσωτερικής μετανάστευσης. Η υπόθεση εκτυλίσσεται σε ένα χωριό της ορεινής Αρκαδίας λίγο μετά τη μεταπολίτευση. Τα αποκαλυπτήρια ενός μνημείου πεσόντων κατά την Κατοχή αναστατώνουν την τοπική κοινωνία, καθώς παραλείπεται το όνομα του Χρίστου Καναβού, ενός κομμουνιστή αντιστασιακού που σκοτώθηκε στην περιοχή. Ο Μαραγκός δημιουργεί μια ταινία που επιφανειακά φαίνεται να διακωμωδεί τα κακώς κείμενα της εκπαίδευσης στην Ελλάδα. Ωστόσο, στο βαθύτερο πυρήνα της και ειδικά προς το τέλος της βλέπουμε πως η ταινία αξιοποιεί την κακή κατάσταση του εκπαιδευτικού συστήματος στην Ελλάδα για να μας μιλήσει για ένα θέμα ταμπού στην εποχή της: τη σύγχρονη ελληνική ιστορία.

Αναδημοσίευση από:http://blogs.sch.gr/isiglavas/archives/697