Η συνομιλία του δασκάλου με τον εαυτό του

Πριν μπούμε στην τάξη ας κάνουμε την παρακάτω κουβέντα με τον εαυτό μας:

Έχω εντοπίσει την ουσία της παιδείας ή τη συγχέω με την εκπαίδευση;
▫ Γνωρίζω ότι η προσωπικότητά μου, ως φορέα και μεταδότη των γνώσεων διαδραματίζει κεφαλαιώδη ρόλο στην όλη παιδαγωγική διαδικασία;
▫ Προβάλλω σύγχρονα ιδεώδη ή αναπαράγω τα παλαιά; Έχουν τα ιδεώδη μου τη φρεσκάδα της παιδικής ψυχής ή αναδίδουν τη δυσοσμία του κατεστημένου;
▫ Τίνος υπηρέτης είμαι;Του παιδιού ή άλλων;
▫ Τι έχω μεταλαμπαδεύσει στα παιδιά μέχρι σήμερα ;
▫ Γνωρίζω ότι η παιδική ζωντάνια είναι παραφυάδα του ενθουσιασμού και ότι ο ενθουσιασμός είναι ισχυρότατο κίνητρο μάθησης;
▫ Το χρυσό ζητούμενο είναι ο θετικός δεσμός με κάθε έναν από τους μαθητές μου. Έχω τέτοιους δεσμούς; Έχω έστω και έναν αρνητικό δεσμό; Γιατί;
▫ Έχω φιλική διάθεση και δημοκρατικό πνεύμα για κάθε ένα παιδί;
▫ Προσπαθώ να κατανοήσω τον κόσμο και τις δυνατότητες του παιδιού, ή πασχίζω να προσφέρω στο παιδί τον δικό μου κόσμο;
▫ Πίσω από τις διάφορες εκδηλώσεις της ανθρώπινης συμπεριφοράς υπάρχουν εσωτερικά κίνητρα, που ωθούν προς αντίστοιχες ενέργειες. Ποια είναι τα δικά μου εσωτερικά κίνητρα;
▫ Συλλαμβάνω ευφάνταστους τρόπους προσέγγισης κατά τη διάρκεια της διδασκαλίας μου, με τους οποίους να μπορώ την κάθε φορά να αποδίδω τη βαθύτερη ουσία των μαθημάτων;
▫ Διαθέτω την ξεχωριστή ικανότητα να ανάγω βαθύτερες ιδέες σε απλούστερους κατανοητούς όρους, έτσι ώστε το μάθημα να κεντρίζει το ενδιαφέρον όλων των μαθητών μου;
▫ Είναι η διδασκαλία μου μια πραγματική εμπειρία ζωής;
▫ Μπορώ να απορροφήσω την προσοχή των μαθητών μου, χωρίς τη γνωστή καταπίεση;
▫ Καταφέρνω ώστε οι μαθητές, όχι μόνο να μάθουν για τις αξίες αλλά να τις βιώσουν, να τις ζήσουν;
▫ Συναντιέμαι με τους μαθητές μέσα σε αμοιβαία ειλικρίνεια; Αντιμετωπίζω ουσιαστικά τα ζητήματα, εργάζομαι, ερευνώ και αναζητώ μαζί με τους μαθητές μου;
▫ Κατανοώ τον κόσμο του παιδιού ή προσφέρω στο παιδί τον δικό μου κόσμο;
▫ Ποιες διαστάσεις έχει η μορφή μου στη συνείδηση του παιδιού; Τι εκπέμπω; Τι ακτινοβολώ; Με έχει απασχολήσει αυτό;
▫ Εκπέμπω αυτοπεποίθηση και δικαιοσύνη; Εκπέμπω αγάπη;
▫ Κατέχω ένα σταθερό σύστημα αξιών;
▫ Κατέχω επαρκή γνώση της προσωπικότητας του κάθε μαθητή μου ξεχωριστά; Με βάση αυτό βελτιώνω τη σχέση μου με τον μαθητή;
▫ Είμαι σε θέση να αντιλαμβάνομαι, καταρχήν, τις ανάγκες των μαθητών, να λαμβάνω ταυτόχρονα τα μηνύματα των καιρών και περνώντας τα μέσα από τη διαπροσωπική μας σχέση να τους καθιστώ κοινωνούς πανανθρώπινων ιδεών και αξιών;
▫ Βοηθώ τους μαθητές μου, να οδηγηθούν από τα κατώτερα στάδια ηθικής ανάπτυξης, σε ανώτερα στάδια, που οδηγούν το άτομο στην αυτόνομη ηθική σκέψη;
▫ Γνωρίζω ότι η ελεύθερη προσωπικότητα είναι ανάγκη βιολογική και πνευματική;
▫ Βγάζω από μέσα προς τα έξω, τις ψηλότερες, ευγενέστερες και καλύτερες ιδιότητες που βρίσκονται έμφυτες στον κάθε μαθητή;
▫ Μπορώ να καλλιεργώ και να αναδεικνύω τις ευαισθησίες των μαθητών;
▫ Επιδιώκω την καλλιέργεια του ήθους σε συνδυασμό με την καθολικότητα των απαιτήσεων της ζωής, πάντα μέσα στο πλαίσιο των ηθικών αξιών;
▫ Δίνω προτεραιότητα στο να είσαι κάτι, παρά στο να έχεις κάτι;
▫ Αναπτύσσω τα αισθητικά κριτήρια των μαθητών μου, που τους κάνουν καλλιεργημένους πολίτες με ευγένεια ψυχής και ήθος ή μήπως φυτεύω στείρα δόγματα;
▫ Γεμίζω την παιδική ψυχή με πνευματικά στοιχεία ρουτίνας ή την καθοδηγώ ώστε να εκδηλώσει την εσωτερική της ενεργητικότητα, να αναπτυχθεί κατά τον εσωτερικό της νόμο και να αναπτύξει τις δημιουργικές της δυνάμεις;
▫ Ικανοποιώ την εσωτερική ανάγκη της ψυχής και του πνεύματος, που λέγεται μάθηση; ▫ Βοηθώ να ανακαλύψει με τη μάθηση το παιδί την άλλη του τάση που λέγεται περιέργεια και έρευνα;
▫ Προετοιμάζω τον μαθητή μου να ενεργεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε, σήμερα και αύριο, να είναι ωφέλιμος για τον εαυτό του και για το κοινωνικό σύνολο;
▫ Διανοίγω τους ορίζοντες των μαθητών; Δίνω πλατιά και μακροπρόθεσμη προοπτική για τον κόσμο και για τη ζωή του;
▫ Δίνω ευρύτερο νόημα στην καθημερινή ζωή των μαθητών μου;
▫ Ενεργώ ως όργανο αφύπνισης ή ως όργανο καταστολής;
▫ Θεωρώ κάποιο παιδί μειονοτικό; Γνωρίζω ότι τότε του στερώ την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό του;
▫ Γνωρίζω ότι μεγάλο κομμάτι της ζωής του παιδιού εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, από την προσωπική μου εκδήλωση και την προσωπική μου δράση; Ότι εξαρτάται από την προσωπικότητά μου, από τον χαρακτήρα μου, από την παιδαγωγική συγκρότησή μου και τέλος από την πείρα μου;
▫ Καταφέρνω να κάνω τους νέους να διατυπώνουν τις απόψεις τους, να είναι ελεύθερες προσωπικότητες, να ερευνούν και να διατυπώνουν τις σκέψεις τους χωρίς φόβο;
▫ Είμαι το καταφύγιό τους στον άκαρδο κόσμο;
▫ Είμαι πατρικός και στοργικός;
▫ Είμαι στοχαζόμενος, ερευνητής και καινοτόμος δάσκαλος;
▫ Πιστεύω ότι όλα τα πράγματα που κάνω στην καθημερινότητά μου τα υπαγορεύουν οι βαθύτερες πεποιθήσεις που έχω ως άνθρωπος;
▫ Πώς αντιδρώ όταν δέχομαι πιέσεις;
▫ Πιστεύω ότι η αγάπη είναι η δύναμη που τα κάνει όλα;
▫ Πιστεύω ότι η αγάπη είναι καλύτερος δάσκαλος από το καθήκον;
▫ Ποιο είναι το κυριότερό μου προτέρημα και ποιο το κυριότερό μου μειονέκτημα;
▫ Ποια είναι η καλύτερή μου αμοιβή; Η οικονομική ή η αγάπη των μαθητών μου;
▫ Όταν οι μαθητές μου με κοιτάζουν κατάματα ποια συναισθήματα με κατακλύζουν;
▫ Γνωρίζω ότι άμα καλλιεργώ για ένα χρόνο φυτεύω καλαμπόκι, άμα καλλιεργώ για δέκα χρόνια φυτεύω δέντρα και άμα καλλιεργώ για μια ζωή παιδαγωγώ ανθρώπους;
▫ Γνωρίζω τη ρήση του Καζαντζάκη που λέει ότι ιδανικός δάσκαλος, είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του κι όταν πια του έχει διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενος να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας τον μαθητή του να φτιάξει τις δικές του γέφυρες;
απόσπασμα από το υπό έκδοση βιβλίο, της Άννας Παππά,  με τίτλο:”Ο αληθινός δάσκαλος”
Πηγή