Artfulthinking και σύνθεση έργου

Ο χαρακτήρας και το αισθητικό αποτέλεσμα μιας σύνθεσης καθορίζεται από την τοποθέτηση κάθε στοιχείου σε σχέση με τα υπόλοιπα μέσα στο έργο. Ανάλογα με τη θέση των στοιχείων, το αποτέλεσμα είναι διαφορετικό, π.χ. η τοποθέτηση κάτω δίνει βάρος, ενώ επάνω ελαφράδα.

Η διάταξη των στοιχείων μπορεί να παρουσιάζεται σε παράλληλες ζώνες όπως στον πίνακα του Θεοτοκόπουλου, να είναι συμμετρική, περιμετρική, ακτινωτή ή διαγώνια. Αν η θέση ενός στοιχείου διαφοροποιηθεί από τη συνολική διάταξη, αποκτά ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

  Θεοτοκόπουλος, «Η ταφή του κόμη Οργκάθ», 1586

Το έργο χωρίζεται σε δυο παράλληλες ζώνες, τη γήινη και την ουράνια. Στο κάτω μέρος δημιουργείται ένα οριζόντιο ορθογώνιο σχήμα, όπου οι παραταγμένες μορφές περιβάλλουν το κεντρικό στοιχείο, δηλαδή την ταφή, δημιουργώντας σταθερότητα ανάλογη με τη σοβαρότητα του θέματος. Αντίθετα, στο επάνω ημικυκλικό μέρος οι μορφές ρέουν απλωμένες στο χώρο.

Τι νομίζετε ότι επιδιώκει με αυτή τη διάταξη ο Θεοτοκόπουλος; 

 Ο καλλιτέχνης θέλοντας να δώσει έμφαση σε κάποιο στοιχείο στο έργο του, μπορεί να ιεραρχήσει τα στοιχεία της σύνθεσης ή να τονίσει τη μοναδικότητα κάποιου.

 

 «Η δόξα του Χριστού»,
ανάγλυφο από το Γοτθικό καθεδρικό ναό της Ότεν στη Γαλλία, 12ος αι. 

Η κυριαρχία της μορφής του Χριστού στο σύνολο ενισχύεται κυρίως εξαιτίας του μεγέθους του.

 

 Θεοτοκόπουλος,
«Το Μαρτύριο του Αγίου Μαυρίκιου», 1582. 

«Ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος με σκηνές του βίου του» από τη μονή της Αγίας Αικατερίνης Σινά, 13ος αι. Η βασική μορφή τοποθετείται στο κέντρο και πλαισιώνεται περιμετρικά από 14 μικρές σκηνές της ζωής του.

Πηγή