Μπορεί η ηθική να διδαχθεί στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό;

Οι φιλοσοφικές θέσεις του Πλάτωνα και του Wittgenstein πάνω στις οποίες στηρίχτηκε η έρευνα, στο πλαίσιο της διατριβής «Inhabiting Ethics: Educational Praxis in the Design Studio, the Music Class and the Dojo» αποτελούν κατ’ αρχήν θεωρητικό σκόπελο. Για να τον ξεπεράσει μεθοδολογικά ο ερευνητής, επιχείρησε μια επιτόπια εθνομεθοδολογική μελέτη εξετάζοντας τον τρόπο με τον οποίο παράγονται ηθικά ζητήματα στη διδασκαλία τριών εκπαιδευτικών παραδειγμάτων: (i) Ένα μάθημα αρχιτεκτονικού σχεδιασμού, (ii) ένα μάθημα μουσικής και (iii) ένα μάθημα ιαπωνικών πολεμικών τεχνών. Τα τρία αυτά παραδείγματα επιλέγονται για το γεγονός ότι σταδιακά βασίζονται όλο και λιγότερο στο λόγο ως κυρίαρχο στοι-χείο διδασκαλίας. Ιδιαίτερα δε στις πολεμικές τέχνες η διδασκαλία συχνά συμβαίνει σε συνθήκες απόλυτης σιωπής.

Σε φιλοσοφικό επίπεδο η έννοια της ηθικής διχοτομείται σε η-θική (morality) και ε-θική (ethics), όπου η μεν αναφέρεται σε ηθικά ζητήματα που προκύπτουν από ρητούς κανόνες και η δε σε άδηλους τρόπους πράξης που είναι αποτέλεσμα συνήθειας.

Τέλος εξετάζεται ο τρόπος παραγωγής καταστάσεων η-θικής και ε-θικής στους τρεις εκπαιδευτικούς χώρους. Εκεί διαπιστώνεται ότι η η-θική παράγεται μέσα από καταστάσεις που διακόπτουν μια τρέχουσα εκπαιδευτική διαδικασία (reflective disruption) και η ε-θική παράγεται από επαναλαμβανόμενες καταστάσεις μίμησης (repetitive mimesis).

Ο Λεωνίδας Κουτσουμπός ολοκλήρωσε τη Διδακτορική Διατριβή του με τίτλο: «Inhabiting Ethics: Educational Praxis in the Design Studio, the Music Class and the Dojo» στο τμήμα «Arts, Culture and Environment» του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου (University of Edinburgh) με τη χορηγία του Ιδρύματος Κρατικών Υποτροφιών (ΙΚΥ), το 2009.

Την ίδια χρονιά, η διδακτορική διατριβή διακρίθηκε από το «Royal Institute of British Architects” (RIBA) αποσπώντας θερμές κριτικές από τους αξιολογητές της συγκεκριμένης βράβευσης, οι οποίοι σχολίασαν: ‘Αυτή η διδακτορική διατριβή είναι μια αξιόλογη δουλειά που επιχειρεί να απαντήσει στο δύσκολο και ταυτόχρονα σημαντικό ερώτημα για το αν μπορεί η ηθική να διδαχτεί στις αρχιτεκτονικές σχολές’.

Συγκεκριμένα, η διατριβή μελετά κατά πόσον είναι δυνατόν να διδαχτούν ζητήματα ηθικής κατά τη διδασκαλία του αρχιτεκτονικού σχεδιασμού και η έρευνα ξεκινά από τη φιλοσοφική διαπίστωση ότι η ηθική δεν διδάσκεται (Πλάτων), ούτε μπορεί να επικοινωνηθεί με το λόγο (Wittgenstein).

 

Πηγή: http://excellence.minedu.gov.gr/