Από πολύ παλιά έχει καθορισθεί να
εορτάζουμε κατά την επομένη ημέρα των Αγίων Θεοφανείων την Σύναξη του
Προφήτου, Προδρόμου και Βαπτιστού, για το λόγο ότι αξιώθηκε να βαπτίσει
τον Ιησού Χριστό. Ο Τίμιος Πρόδρομος υπήρξε ο Όρθρος που ανήγγειλε τον
ερχομό της ημέρας του Κυρίου. Ο Όρθρος που προηγήθηκε της Ανατολής του
Ηλίου της δικαιοσύνης. Έτσι τον ονομάζει ένας ύμνος των Θεοφανείων.
Ο
Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος ήταν ο τελευταίος Προφήτης που ανάγγειλε την
έλευση του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Ήταν και ο μοναδικός από τους
Προφήτες που αξιώθηκε να συναντήσει τον Χριστό αφού έζησε στα χρόνια
Του. Πατέρας του Αγίου Ιωάννου του Προδρόμου ήταν ο Ιερέας Ζαχαρίας και
μητέρα του η Ελισάβετ. Η μητέρα του ήταν στείρα και για τον λόγο αυτό
το ζευγάρι ήταν άτεκνο. Τόσο ο Ζαχαρίας όσο και η Ελισάβετ ήταν σε
μεγάλη ηλικία όταν ο Αρχάγγελος Γαβριήλ ανακοίνωσε στον Ζαχαρία ότι θα
αποκτήσει με την Ελισάβετ παιδί, όπου θα είναι αγόρι το οποίο θα πρέπει
να ονομαστεί Ιωάννης.
Ο
Ζαχαρίας δεν πίστεψε στα λόγια του Γαβριήλ και γι’αυτό τιμωρήθηκε να
μείνει μουγκός έως την ημέρα που θα βαπτιζόταν το παιδί που θα έφερνε
στον κόσμο η Ελισάβετ. Και έτσι έγινε. Γεννήθηκε ο Άγιος Ιωάννης ο
Πρόδρομος και οκτώ ημέρες μετά την γέννησή του όταν ζητήθηκε από τον
Ζαχαρία να πει το όνομα του παιδιού, εκείνος έγραψε σε μια πινακίδα
«Ιωάννης»
και αμέσως επανήλθε η ομιλία του. Ο Άγιος Ιωάννης μέχρι τα τριάντα του
χρόνια, έζησε ασκητική ζωή στην έρημο της Ιουδαίας, αφιερωμένη
ολοκληρωτικά στην προσευχή, τη μελέτη και την πνευματική και ηθική του
καλλιέργεια. Τα ενδύματά του ήταν από τρίχες καμήλας, και στη μέση του
είχε δερμάτινη ζώνη. Τρεφόταν σαν πουλί με ακρίδες και μέλι. Για τον
λόγο αυτό πολλές εικόνες τον παρουσιάζουν με φτερούγες. Έχοντας περάσει
έτσι, το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής του, εγκαταλείπει την έρημο και
εγκαθίσταται στις όχθες του Ιορδάνη ποταμού. Εκεί συνεχίζει το κήρυγμα
για την έλευση του Σωτήρα και συγχρόνως βαπτίζει πολλούς από αυτούς που
έρχονται να τον ακούσουν. Εκεί, στον Ιορδάνη ποταμό πήγε και τον
συνάντησε ο Χριστός ζητώντας του να Τον βαπτίσει. Ο Άγιος Ιωάννης με
Θεία πληροφόρηση αναγνωρίζει Ποιόν έχει απέναντί του, και αρνείται να
Τον βαπτίσει λέγοντας ότι δεν είναι άξιος ούτε τα λουριά από τα
παπούτσια Του να λύσει. Ο Ιησούς του έιπε έτσι πρέπει να γίνει και τότε
ο Άγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος βάπτισε τον Ιησού Χριστό στα νερά του
Ιορδάνου ποταμού. Αν και ο ίδιος ο Άγιος Ιωάννης θεωρεί τον εαυτό του
ανάξιο, ο Χριστός μιλώντας γι’ αυτόν αναφέρει ότι δεν γεννήθηκε
άνθρωπος μεγαλύτερος από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Μετά την βάπτιση
αλλά και τον καιρό που ακολούθησε ο Άγιος Ιωάννης «δείχνει» τον Ιησού
Χριστό λέγοντας σε όσους τον ακούν ότι Αυτός είναι ο «Αμνός του Θεού που
κουβαλάει στους ώμους του τις αμαρτίες όλου του κόσμου».
«Φωνή βοώντος εν τη ερήμω, ετοιμάσατε την οδόν του Κυρίου».
Ομιλεί το στόμα του Ασκητού. Ο χαρισματικός άνθρωπος που αναδείχθηκε
«μείζων εν γεννητοίς γυναικών». Ο Αγιος Ιωάννης ο Πρόδρομος κηρύσσει
προδρομικά μέσα στην έρημο το μήνυμα του Ευαγγελίου του Χριστού.
Ξαναθυμίζει τα προφητικά λόγια του Ησαΐου ο Ευαγγελιστής Μάρκος, που
βεβαίως αναφέρονται στον μεγάλο ερημίτη του Ιορδάνου. Ο Ιωάννης ο
Πρόδρομος κηρύσσει, με πέντε βαρυσήμαντες λέξεις ό,τι θα διδάξει λίγο
αργότερα ο Ιησούς: «Μετανοείτε, ήγγικε γαρ η βασιλεία των ουρανών».
Λίγες σε αριθμό οι λέξεις του, αλλά
βαριές σε δύναμη μαρτυρίας. Ο άγγελος της ερήμου προετοιμάζει τον ερχομό
του Κυρίου και κηρύσσει συνοπτικά τις διαστάσεις του λυτρωτικού του
έργου. Το προδρομικό αυτό έργο του Ιωάννου καθαγιάζεται και επικυρώνεται
από τον εν Τριάδι Θεό στο γεγονός της βαπτίσεως του Κυρίου. Ο Ιωάννης ο
Βαπτιστής ήταν αναμφίβολα μια ασκητική φυσιογνωμία.
Το βασικό έργο του Ιωάννου ήταν ν' αφυπνίσει τις συνειδήσεις των ακουόντων το κήρυγμά του και όχι να θωπεύσει τα αυτιά τους.
Το κήρυγμά του, κήρυγμα μετανοίας, σκόπευε στην συνειδητοποίηση και εξαγόρευση της ενοχής τους, των αμαρτιών τους. «Και
εξεπορεύετο προς αυτόν πάσα η Ιουδαία χώρα και οι Ιεροσολυμίται, και
εβαπτίζοντο πάντες εν τω Ιορδάνη ποταμώ υπ' αυτού εξομολογούμενοι τας
αμαρτίας αυτών».
Η μαρτυρία, η φωνή του αγγέλου της
ερήμου είναι η ίδια η φωνή της Εκκλησίας που βοηθά τον άνθρωπο να
αναγνωρίσει στο πρόσωπο του Χριστού τον Μεσσία μέσα στην ξερή και άνυδρη
έρημο του παρόντος κόσμου.
Η Εκκλησία μάς καλεί στη σημερινή εορτή να ακούσουμε την «φωνή βοώντος εν τη ερήμω
...» και να προετοιμάσουμε όλοι μας «την οδόν Κυρίου», για να εξανθίσει
η έρημος που ζούμε και λέγεται σύγχρονη κοινωνία και ο καθένας μας να
βιώσει το βαθύτερο και πολυδύναμο νόημά της με το «απελθείν εις ερημίαν των παθών του».
Όμως, την ημέρα αυτή εορτάζουμε και το
γεγονός της μεταφοράς στην Κωνσταντινούπολη της τιμίας Χειρός του Αγίου
Ιωάννου του Προδρόμου, που έγινε κατά τον ακόλουθο τρόπο:
Όταν ο Ευαγγελιστής Λουκάς μετέβη στην
πόλη Σεβαστή στην οποία είχε ενταφιασθεί το τίμιο λείψανο του Προδρόμου,
παρέλαβε από τον τάφο τη δεξιά χείρα του Αγίου Ιωάννου και την μετέφερε
στην Αντιόχεια. Δια της δεξιάς χειρός του Προδρόμου γίνονταν στην
Αντιόχεια πολλά θαύματα. Λέγεται μάλιστα ότι κατά την εορτή της Υψώσεως
του Τιμίου Σταυρού ο Επίσκοπος ανύψωνε και την τιμία Χείρα. Την ώρα της
ανυψώσεως άλλοτε εκτεινόταν και άλλοτε συστελλόταν. Με την έκτασή της
δήλωνε ευφορία καρπών, ενώ με την συστολή δήλωνε ανέχεια και φτώχεια.
Για τον λόγο αυτό πολλοί αυτοκράτορες του Βυζαντίου επιθυμούσαν να την
πάρουν και, κυρίως, οι Κωνσταντίνος και Ρωμανός, οι Πορφυρογέννητοι.
Έτσι, λοιπόν, κατά την περίοδο που διετέλεσαν αυτοκράτορες αυτοί οι δύο,
κάποιος διάκονος της Εκκλησίας των Αντιοχέων, Ιώβ ονομαζόμενος, ένα
βράδυ που κατά την παράδοση οι Χριστιανοί τελούσαν την ακολουθία του
Αγιασμού, άρπαξε την αγία χείρα του Προδρόμου και την μετέφερε στην
Κωνσταντινούπολη. Εκεί ο φιλόχριστος αυτοκράτορας, αφού την ασπάσθηκε με
πολύ σεβασμό, την τοποθέτησε στα βασιλικά ανάκτορα.
Η σύναξη των πιστών, σε ανάμνηση του
γεγονότος της μετακομιδής της τιμίας Χειρός του προδρόμου στην
Κωνσταντινούπολη, ετελείτο στην περιοχή του Φορακίου (ή Σφωρακίου).
Ἀπολυτίκιον
Ἦχος β'
Μνήμη
δικαίου μετ᾽ ἐγκωμίων· σοί δέ ἀρκέσει ἡ μαρτυρία τοῦ Κυρίου Πρόδρομε·
ἀνεδείχθης γάρ ὄντως καί Προφητῶν σεβασμιώτερος, ὅτι καί ἐν ῥείθροις
βαπτίσαι κατηξιώθης τόν κηρυττόμενον· ὅθεν τῆς ἀληθείας ὑπεραθλήσας,
χαίρων εὐηγγελίσω καί τοῖς ἐν ᾅδῃ, Θεόν φανερωθέντα ἐν σαρκί, τόν
αἴροντα τήν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, καί παρέχοντα ἡμῖν τό μέγα ἔλεος.
Μεγαλυνάριον
Χειρί
σου βαπτίσας, ὦ Βαπτιστά, τὸν διὰ θαλάσσης, ἀγαγόντα τὸν Ἰσραήλ,
Προφητῶν ἁπάντων, ὑπέρτερος ἐδείχθης· διὸ ἀνευφημοῦμεν τὴν θείαν χάριν
σου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου