Το έθιμο της "βαρβάρας"

Η Αγία Βαρβάρα θεωρούνταν προστάτιδα των παιδιών από τις κακές παιδικές ασθένειες και ιδιαίτερα της ευλογιάς που προκαλούσε πολλούς θανάτους στον παιδικό πληθυσμό. Γι' αυτό καθιέρωσαν στη γιορτή της, για να τη γλυκάνουν, να μοιράζουν γλυκό κολυβόζουμο, που το ονόμασαν "βαρβάρα" ή "βάρβαρα".
Το έθιμο αυτό λέγεται πως κρατάει από την εποχή που ο σατανικός νους του πατέρα της Αγίας Βαρβάρας, του Διόσκουρου, βάλθηκε να εξοντώσει τους χριστιανούς δηλητηριάζοντας το ψωμί τους. Το μυστικό όμως, το έμαθε η κόρη του και ειδοποίησε τους Χριστιανούς να αποφύγουν εκείνες τις μέρες το ψωμί και να βράζουν και να τρώνε ότι καρπούς είχαν φυλαγμένους στο σπίτι τους. Κι έτσι, την παραμονή της γιορτής της -στις 3 Δεκεμβρίου- οι νοικοκυρές συνήθιζαν να ετοιμάζουν τη "βαρβάρα", βάζοντας στάρι και διάφορους καρπούς (καρύδια, μύγδαλα, ρόδια, σταφίδες) ή φρούτα (συνήθως μήλο) ψιλοκομμένα και μπόλικη μυρωδικά, όπως κανέλα. Τα ξημερώματα της Αγίας Βαρβάρας οι νοικοκυρές έστελναν σε γείτονες, συγγενείς και φίλους ένα πιάτο "βαρβάρα" και αυτοί τους ανταπέδιδαν το ίδιο. Στη "βαρβάρα" απέδιδαν ευεργετικές ιδιότητες (θεραπεία από την ευλογιά) και στην Αγία Βαρβάρα ότι δίνει δύναμη και πολλαπλασιάζει τα αγαθά.
Το έθιμο αυτό αναβιώνει τα τελευταία 7 χρόνια και στο Συνοικισμό της Θήβας. Κάθε 3 Δεκέμβρη, παραμονή της γιορτής, στην πλατεία του Συνοικισμού η φωτιά ανάβει από νωρίς το μεσημέρι. Βράζουν το σιτάρι και προσθέτουν φασόλια, ρεβίθια, κουκιά, σταφίδες, ζάχαρη και καβουρντισμένο σουσάμι. Στο τέλος, προσθέτουν αμύγδαλα και καρύδια, λίγο καβουρντισμένο αλεύρι για να δέσει ο χυλός και κανέλα για άρωμα. Στις 6 το απόγευμα οι παρευρισκόμενοι δοκιμάζουν τα "βάρβαρα" μαζί με άλλα μικρασιάτικα γλυκά που παρασκευάζουν οι γυναίκες της Ένωσης και χορεύουν για αρκετές ώρες με τους ήχους των μικρασιάτικων τραγουδιών. Η συνταγή της βαρβάρας 

Έθιμο γλυκό, που γίνεται πράξη την ημέρα της Αγίας Βαρβάρας στις 4 Δεκεμβρίου με πρώτη ύλη το σιτάρι. Δε γνωρίζω από που προέρχεται, ή πως ξεκίνησε, γνωρίζω όμως πως φτιάχνεται και αυτό είναι το θέμα μας σήμερα.  Ταξιδεύει αρκετά πίσω στο χρόνο αυτή η συνταγή. Έθιμο γλυκό, που γίνεται πράξη την ημέρα της Αγίας Βαρβάρας στις 4 Δεκεμβρίου με πρώτη ύλη το σιτάρι.

Δε γνωρίζω από που προέρχεται, ή πως ξεκίνησε, γνωρίζω όμως πως φτιάχνεται και αυτό είναι το θέμα μας σήμερα, παραμονή της γιορτής της Αγίας Βαρβάρας.

Τι χρειάζομαστε

μισό κιλό σιτάρι

250 γρ. ξανθή σταφίδα

250 γρ. ξερά σύκα

250 γρ. ζάχαρη

3 κουταλιές καβουρντισμένο αλεύρι

1 κουταλάκι αλάτι

καρύδια

κανέλα

Από βραδύς στις 2 Δεκεμβρίου θα βάλουμε σιτάρι να μουλιάσει. Μισό κιλό είναι αρκετό για μια μεγάλη κατσαρόλα 5-6 λίτρων.  Την επόμενη ημέρα βάζουμε το σιτάρι στην κατσαρόλα να βράσει με 2-3 λίτρα νερό. Όταν μισοβράσει και μαλακώσει το σιτάρι συμπληρώνουμε κι άλλο νερό στην κατσαρόλα αν χρειαστεί και προσθέτουμε τις σταφίδες, τα σύκα, τη ζάχαρη, το αλεύρι, το αλάτι και το αφήνουμε να βράσει μέχρι να χυλώσει.

Όταν δούμε πως έχει χυλώσει, το κατεβάζουμε από τη φωτιά.

Το σερβίρουμε σε βαθιά πιάτα και ρίχνουμε από επάνω καρύδια και κανέλα και την επόμενη ημέρα προσφέρουμε από ένα πιάτο σε τρία σπίτια.

Κατά βάση, το έθιμο θέλει τη βαρβάρα να προσφέρεται.

Ουσιαστικά όπως καταλάβατε, γινόταν μια ανταλλαγή πιάτων και το κάθε σπίτι έτρωγε “ξένη βαρβάρα”. Η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτιδα των παιδιών από τις αρρώστιες και το πιάτο αυτό προσφέρεται σε κάποιες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας γι’ αυτό τον λόγο.

Πηγή